Terapia Simontonowska (TS) to kompleksowy program terapeutyczny wykorzystujący metody i techniki poznawczo-behawioralne o udowodnionej skuteczności. Opiera się na teorii uczenia się, zakładając, że każdy człowiek, w tym pacjenci onkologiczni, posiada wykształcone w toku życia przekonania i postawy, które wpływają na powstawanie emocji, podejmowane działania i poziom stresu emocjonalnego.
Program został opracowany przez dr. O. Carla Simontona, onkologa, który w latach 70. XX wieku zauważył związek między stanem psychicznym pacjenta a przebiegiem choroby nowotworowej. Wraz z żoną, psycholog Stephanie Matthews-Simonton, stworzyli podejście łączące konwencjonalne leczenie medyczne z technikami psychologicznymi.
Główne założenia metody
Terapia Simontonowska koncentruje się na formułowaniu zdrowych przekonań i postaw wobec leczenia onkologicznego oraz budowaniu nadziei pacjenta. Kluczowym elementem jest modyfikacja stylu życia na zdrowszy, co ma na celu zmniejszenie ryzyka nawrotu nowotworu oraz szeroko pojętą profilaktykę. Metoda opiera się na założeniu, że niezdrowe przekonania i postawy wobec leczenia mogą prowadzić do niechęci w podejmowaniu terapii, nawet gdy rokowanie jest pomyślne. Poprzez pracę nad przekonaniami, pacjenci mogą aktywnie uczestniczyć w procesie własnego zdrowienia.
Techniki stosowane w Terapii Simontonowskiej
W ramach oddziaływań psychoedukacyjnych i terapeutycznych w TS stosowane są liczne techniki:
Trening relaksacyjny
Praca z oddechem
Praca z wyobraźnią i wizualizacja
Niefarmakologiczne metody łagodzenia dolegliwości somatycznych
Praca z przekonaniami (Racjonalna Terapia Zachowania)
Mindfulness (uważność)
Narzędzia dotyczące budowania systemu wsparcia społecznego
Obszary tematyczne poruszane podczas terapii
Terapia Simontonowska porusza szereg zagadnień istotnych dla pacjentów onkologicznych:
Radzenie sobie z dystresem emocjonalnym
Kształtowanie pozytywnych postaw wobec choroby i jej leczenia
Poprawa komunikacji interpersonalnej i budowanie systemu wsparcia społecznego
Radzenie sobie z trudnymi emocjami (poczucie winy, lęk, uraza, złość, zamartwianie się)
Radzenie sobie z lękiem przed śmiercią
Zarządzanie stresem związanym z przekonaniami duchowymi, filozoficznymi i egzystencjalnymi
Docenianie roli zabawy i śmiechu w procesie zdrowienia
Wprowadzanie pozytywnych zmian w stylu życia
Dla kogo przeznaczona jest Terapia Simontonowska?
Terapia Simontonowska jest dedykowana przede wszystkim:
Pacjentom onkologicznym na różnych etapach leczenia
Osobom po zakończonym leczeniu onkologicznym (w ramach profilaktyki nawrotów)
Rodzinom i bliskim pacjentów onkologicznych
Osobom zmagającym się z przewlekłym stresem, który może zwiększać ryzyko zachorowania
Osobom poszukującym komplementarnych metod wspierających konwencjonalne leczenie
Wyjątkowe cechy Terapii Simontonowskiej
Tym, co wyróżnia TS spośród innych podejść terapeutycznych, jest nacisk na kształtowanie umiejętności samopomocowych. Pacjenci uczą się technik, które mogą stosować samodzielnie, co zwiększa ich poczucie sprawczości i kontroli nad własnym zdrowiem. Metoda łączy elementy konwencjonalnego leczenia medycznego z technikami psychologicznymi, tworząc holistyczne podejście do zdrowienia.