Terapia z udziałem zwierząt (nazywana również zooterapią lub animaloterapią) może być elementem skutecznie wspomagającym leczenie i rehabilitację wielu jednostek chorobowych. Znajduje swoje zastosowanie w rehabilitacji zarówno dzieci, osób dorosłych jak i starszych. Pozwala nawiązać więź psychiczną ze zwierzęciem, a to zwiększa efektywność leczenia i ułatwia przejście przez cały proces. Zooterapia nie powinna być jednak jedyną formą terapii – należy ją traktować jako część całego procesu leczenia, która wspaniale uzupełnia i zwiększa efektywność pozostałych oddziaływań.

Terapia z udziałem zwierząt może przyjmować różną formę, wspólnym mianownikiem wszystkich jej rodzajów jest to, że wpływa na poprawę funkcjonowania pacjentów w sferze fizycznej oraz psychicznej. Kontakt ze zwierzętami za pomocą dotyku oraz wszystkich aktywności towarzyszących prowadzi do stymulacji układu hormonalnego i wydzielania m.in. endorfin (hormonów szczęścia), redukcji stresu i napięcia (za sprawą hamowania wydzielania kortyzolu i noradrenaliny), poprawy samopoczucia, redukcji bólu i pobudzenia układu odpornościowego (dzięki redukcji glikokortykosteroidów) 4. Ponadto wpływa na poprawę sprawności fizycznej, sprzyja kształtowaniu samodzielności, dostarcza wielu bodźców sensorycznych i działa motywująco na pacjenta 5. Może mieć także wiele walorów edukacyjnych – informacje i nowe umiejętności są znacznie łatwiej przyswajane w trakcie zajęć z udziałem zwierząt. Odpowiednio poprowadzona terapia może zwiększyć zasób słownictwa, ułatwić naukę czytania, liczenia, rozróżniania kolorów itp. 3

Pacjenci wchodzą w różne rodzaje interakcji ze zwierzętami. Terapia może mieć formę bezpośrednią, w której pacjent ma kontakt fizyczny ze zwierzęciem, lub pośrednią, w której tego kontaktu nie ma. Z tego względu wyróżniamy podział zooterapii na 4:

• AAT (ang.: animal assisted therapy) – terapia z udziałem zwierząt,

• AAA (ang.: animal assisted activities) – zajęcia z udziałem zwierząt,

• AAE (ang.: animal assistes education) – edukacja z udziałem zwierząt.

W Polsce najbardziej popularne są:

• hipoterapia – z udziałem koni,

• dogoterapia (kynoterapia) – z udziałem psów,

• felinoterapia – z udziałem kotów.

Jednak możliwości jest znacznie więcej – do zooterapii wykorzystywane są również inne gatunki zwierząt jak np.: delifiny (delfinoterapia), osły (onoterapia), ptaki (awiterapia), czy alpaki (alpakoterapia).